Kusindikiza Chiwindi

Kuika Chiwindi kungakhale kofunikira kwa odwala omwe ali ndi: • Kuwonongeka kwa chiwindi chifukwa cha Kumwa mowa mwauchidakwa • Matenda a nthawi yayitali (Hepatitis B kapena C) • Primary Biliary Cirrhosis • Matenda a Chiwindi Osakhalitsa chifukwa cha HCC • Zolephera za kubadwa kwa Chiwindi kapena Madontho a Mitsempha (Biliary Atresia) • Matenda amadzimadzi omwe amapezeka chifukwa cha kulephera kwa Chiwindi (mwachitsanzo matenda a Wilson, Haemochromatosis) • Kulephera Kwenikweni Kwa Chiwindi

Chiwindi chimapezeka kuchokera kwa womwalirayo kapena wopereka moyo. Wopereka Wodwala Chiwindi chitha kupezeka kwa odwala omwe amwalira muubongo (amadziwika kuti amwalira kuchipatala, mwalamulo, mwamakhalidwe komanso mwauzimu). Wodwala wakufa akangodziwika ndikuwoneka kuti ndiwopereka chithandizo, magazi amthupi lake amasungidwa mwanzeru. Ili ndiye gawo lazopereka za ziwalo zakufa. Odwala achichepere omwe amafa chifukwa cha ngozi, kukha mwazi muubongo kapena zina zomwe zimayambitsa kufa mwadzidzidzi amawerengedwa kuti ndi omwe akufuna kuperekera ndalama Living Donor The Liver ili ndi luso lotha kudzisintha lokha ngati gawo lake litachotsedwa. Zimatengera Chiwindi 4 mpaka masabata a 8 kuti zibwererenso pambuyo pa opaleshoni. Ndicho chifukwa chake munthu wathanzi amatha kupereka gawo la chiwindi chake. Mu Live Donor Liver Transplant, gawo lina la Chiwindi limachotsedwa mwa operekera amoyo ndikuika mwa wolandila, chiwindi cha wolandirayo chitachotsedwa kwathunthu.

Madokotala, oyang'anira zoikamo ndi akatswiri ena azaumoyo omwe amapanga gulu la Kuika Chiwindi, ndi luso lawo, luso lawo komanso luso laukadaulo amasankha wopereka wabwino kwambiri wa Donor Liver Transplant wamoyo. Othandizira a Chiwindi omwe angakhalepo amawunikidwa mosamala ndipo okhawo omwe ali ndi thanzi labwino amaganiziridwa. Woperekayo adzayesedwa kapena kuvomerezedwa kuti aperekedwe ndi Komiti Yovomerezeka. Thanzi ndi chitetezo cha woperekayo ndiye gawo lofunikira kwambiri pakuwunika.

Wopereka ndalama ayenera:

• Khalani wapamtima kapena digiri yoyamba wachibale kapena mwamuna kapena mkazi 
• Khalani ndi mtundu wamagazi wogwirizana
• Khalani ndi thanzi labwino komanso thanzi labwino
• Akhale wamkulu kuposa zaka 18 ndi kuchepera zaka 55 
• Khalani ndi index ya misa ya thupi (osati onenepa)

Woperekayo ayenera kukhala wopanda:

• Mbiri ya Hepatitis B kapena C
• HIV
• Kuledzera kapena kumwa mowa mwauchidakwa pafupipafupi
• Chizoloŵezi chilichonse chamankhwala
• Matenda amisala pakali pano akulandira chithandizo
• Mbiri yaposachedwa ya khansa Woperekayo ayeneranso kukhala ndi gulu lamagazi lomwelo kapena logwirizana

• Kupereka chiwalo kumatha kupulumutsa moyo wa munthu womuika
• Opereka ndalama akuti adakhala ndi malingaliro abwino, kuphatikiza kumverera bwino popereka moyo kwa munthu wakufa
• Zowaika zimatha kusintha kwambiri thanzi la wolandirayo komanso moyo wabwino, kuwalola kuti abwerere ku moyo wabwinobwino.
• Otsatira a ransplant nthawi zambiri amakhala ndi zotsatira zabwino akalandira ziwalo kuchokera kwa omwe amapereka moyo poyerekeza ndi ziwalo zochokera kwa omwe adamwalira.
• Kufanana kwabwinoko kwa majini pakati pa omwe amapereka moyo ndi omwe akulandira atha kuchepetsa chiopsezo chokana chiwalo
• Wopereka wamoyo amapangitsa kuti azitha kukonza zomuika panthawi yomwe ili yabwino kwa woperekayo komanso womuika.

Njira yochitira opareshoni ndikuchira imasiyana mosiyanasiyana. Ngati mukuganiza zokhala wopereka chithandizo ndiye muyenera kufunsa gulu lakuika anthu kuchipatala kuti mumvetse zomwe muyenera kuyembekezera. Muthanso kulingalira zolankhula ndi omwe amapereka. Monga wopereka chiwindi, mutha kukhala mchipatala masiku opitilira 10 kapena kupitilira apo nthawi zina. Chiwindi chimasinthanso miyezi iwiri. Opereka chiwindi ambiri amabwerera kuntchito ndikuyambiranso zochitika zawo pafupifupi miyezi itatu, ngakhale ena angafunike nthawi yochulukirapo.

zoopsa zazikuluzikulu zokhudzana ndi Kuphulika kwa Chiwindi ndiko kukana ndi matenda. Kukanidwa kumachitika pamene chitetezo cha mthupi chimagunda Chiwindi chatsopano ngati chosalowa mosafunikira, monganso momwe chingayambitsire kachilombo. Pofuna kupewa kukanidwa, kumuika odwala ayenera kumwa mankhwala kuti ateteze chitetezo chamthupi. Komabe, chifukwa chitetezo cha mthupi chafooka, zimakhala zovuta kuti odwala athe kulimbana ndi matenda ena. Mwamwayi, matenda ambiri amatha kulandira mankhwala.

• Mankhwala oletsa kukana (mankhwala a Immunosuppressant)
• Kwa miyezi itatu yoyambirira mutamuika, muyenera kumwa mankhwalawa:
  • Maantibayotiki - kuchepetsa chiopsezo cha matenda
  • Antifungal madzi - kuchepetsa chiopsezo cha matenda a mafangasi
  • Antacid - kuchepetsa chiopsezo cha zilonda zam'mimba ndi kutentha kwa mtima
  • Mankhwala ena aliwonse omwe muyenera kumwa amaperekedwa malinga ndi zizindikiro zanu

Kupita patsogolo pakuchita opareshoni kwapangitsa kuti Chiwindi Chopanga chipambane kwambiri. Olandira amadziwika kuti akhala zaka 30 za moyo wabwinobwino atagwiridwa. Miyezi isanu ya kupulumuka kwa odwala Kufalitsa Chiwindi ili pafupi. 85-90%.

Ndikofunikira kuti aliyense wogwira nawo ntchito yokhazikitsayo azigwirizana mosatayirira kuti adziwe thanzi la wodwalayo, ngakhale atachitidwa opaleshoni. Kwa wodwalayo ndikofunikira kutsatira malangizo operekedwa ndi asing'anga ndi alangizi, chifukwa izi zimathandiza kupewa kapena kuchepetsa mwayi wazovuta zilizonse. Ntchito yofunikira kwambiri ya wodwala ndikuwonetsetsa kuti dokotala wam'banja, wamankhwala wakomweko ndi abale awo akudziwa za kupalako. Mankhwalawa ayenera kutengedwa monga momwe amafunira komanso kusamala kuyenera kusungidwa. Wachibale aliyense ayenera kukhala ndi nambala yafoni ya Wodwalitsa Chiwindi cha Wodwala.